Sau khi tụ hội các diễn viên, gánh hát được thành lập, lấy tên là Đồng Nữ Ban, nhằm mục đích làm nơi tập trung, khơi dậy quần chúng đương đầu công khai, hợp pháp trên sàn diễn, chống lại sự cấm đoán tự do ngôn luận, tự do tư tưởng của chế độ thực dân Pháp và bọn tay sai của chúng. Bên cạnh đó, giáo dục ý thức yêu nước, tranh đấu chống ngoại xâm cho dân chúng và vận động tài chính cho cách mạng.
 |
Gánh hát Đồng Nữ Ban. |
Một số đảng viên được đưa vào gánh hát du hoc 24h Đồng Nữ Ban để lãnh đạo chính trị và tư tưởng như: Cô Trần Ngọc Viện (Ba Viện) rất được đồng chí Tôn Đức Thắng tin tưởng.#, Giao làm bầu gánh kiêm thầy tuồng; anh Trần Văn Hòe (Ba Hòe) phụ trách quản lý; Trần Văn Giai (Ba Giai) phụ trách chính trị tư tưởng; Trần Văn Trương đảm đang an ninh thứ tự; Nguyễn Tri Khương, Trần Thị Ớt, Trần Thị Trác, Trần Thị Tước, Hà Thị Lan (Sương) cũng tham gia lãnh đạo, cùng các cô, các chị tiến bộ ra nhập gánh hát: Trần Thị Lai, Trần Thị Lợi, Trần Thị Cẩm, Trần Thị Cưu, Trần Thị Nhàn…
Gánh hát còn được nhiều thân sĩ, trí thức tiến bộ yêu chuộng tự do hỗ trợ về tài chính và ý thức như: thân sĩ Mai Bạch Ngọc; Nhà báo Diệp Văn Kỳ, Nguyễn Văn Bá; thầy thuốc Nhã, Năm Khương…
Do diễn viên toàn là nữ, còn rất trẻ (từ 17 - 21 tuổi), có những chị vừa rời ghế nhà trường, chưa từng biết ca hát hay tập tuồng và có chị do ảnh hưởng của sự thị phi phong kiến “xướng ca vô loại” nên đôi khi cũng còn tâm cảnh dè dặt, lo âu…
Song nhờ sự lãnh đạo tư tưởng kịp thời của tổ chức Đảng, nên mỗi diễn viên tự xác định được đây là nhiệm vụ cách mạng, học ca hát là để phục vụ cách mạng. Được tường về mặt tư tưởng, vai trò, nghĩa vụ của mình, mỗi người đều hăng hái phấn đấu để hoàn tất nhiệm vụ, với ý thức “Đảng giao nhiệm vụ nào phải hoàn thành nhiệm vụ ấy”.
Sau 6 tháng miệt mài luyện tập, vở Giọt lệ chung tình (Võ Đông Sơ - Bạch Thu Hà) được ra mắt khán giả. Võ Đông Sơ và Triệu Dõng là những nghĩa binh, giao hội những ý trung nhân nước cùng nhau chống giặc ngoại xâm. Bạch Thu Hà là hạng khuê môn đài các, cũng đồng tình với hành động của chồng. Khi chồng hy sinh cho chính nghĩa thì Bạch Thu Hà quyết giữ vẹn lòng chung thủy với chồng, với những bồ nước.
Đây là một vở tuồng mang thuộc tính chính trị cao, nên việc xin phép nhà cầm quyền du học hà lan 2012 Pháp để trình diễn là cực kỳ khó khăn, phải dùng nhiều hình thức chiến đấu và được các nhà trí thức tiến bộ yêu nước ủng hộ mới được đưa ra biểu diễn, là thắng lợi bước đầu rất quan trọng.
Điều bất ngờ khi ra mắt công chúng lần trước tiên tại xã nhà (Vĩnh Kim) đã được bà con hưởng ứng nồng hậu và ủng hộ cho gánh hát 270 đồng, là số tiền khá lớn lúc bấy giờ, để gánh hát đấu hoạt động và ủng hộ cách mệnh, đã cổ vũ, cổ vũ các thành viên trong gánh hát tiếp hăng say tập dượt các vở tuồng tiếp theo.
Lần thứ hai, gánh hát biểu diễn tại xã Bình Trưng, đồng bào mua vé ủng hộ lên đến 300 đồng. Mặc dầu thu được kết quả mỹ mãn, nhưng gánh hát cũng gặp rất nhiều khó khăn, trở ngại, đặc biệt là sự phá hoại của địch. Chúng tổ chức cho bọn côn đồ xấp đá trên đường nhằm làm ngăn trở sự di chuyển của đoàn xe hay giả làm ma nhát nữ giới để giựt tiền. Đồng chí Trần Văn Hòe đã đích thân tổ chức lạ, canh gác ngăn sự phá hoại của chúng.
Trong lần trình diễn tiếp theo tại nhà hát Thầy Năm Tú ở thị xã Mỹ Tho, được nhân dân dân du học ý chúng hoan hỉ đón nhận và hết dạ ủng hộ, nhưng địch cũng tìm mọi cách phá hoại. Chúng dùng mánh lới bỉ ổi bằng cách cho người xông vào phòng hóa trang cợt và đe dọa diễn viên. Trước tình hình đó, cô Ba Viện đã kêu gọi quần chúng tranh đấu gây áp lực, buộc chúng phải rút đi.
Tại Bến Tre, sự quậy phá của địch còn táo bạo hơn. Khi ghe gánh hát vừa cập bến, bằng thủ đoạn thô thiển, địch cho bọn côn đồ không mặc áo quần giả đi tắm, lảng vảng trước mũi ghe chòng ghẹo, làm chị em diễn viên hoảng sợ và ngượng ngùng phải chui vào ghe tránh mặt. Chúng bị đội tự vệ gánh hát can thiệp và quần chúng. # Đấu tranh buộc phải tháo lui.
Đến gần buổi trình diễn, chúng tổ chức những thành phần bất hảo ném đá vào hí trường và cướp giựt nhằm ngăn trở đêm biểu diễn. Trước tình hình đó, cô Ba Viện đến gặp tên quận trưởng đấu tranh, đòi tên quận trưởng phải can thiệp cho gánh hát được khai diễn.
Trước sự kháng cự mãnh liệt, buộc tên quận trưởng phải ra lệnh tăng cường trật tự bảo đảm cho buổi diễn được thành công.
Khi đến biểu diễn tại Bến Cát (Thủ Dầu Một), thái độ của địch càng ngoan cố hơn. Đoàn ghe gánh hát vừa cập bến, chúng hăm dọa không cho dọn lên rạp. Chúng dùng bọn tà ma, mật thám ngăn cản, bắt bớ không cho bán vé.
Trước sức ép của địch, gánh hát một mặt chống chọi, một mặt cử cô Ba Viện về Sài Gòn bẩm lại với bác Tôn Đức Thắng và yêu cầu nhân, sĩ, trí thức tiến bộ du hoc singapore như Bác sĩ Nhã, Diệp Văn Kỳ, Nguyễn Văn Bá… cử một đoàn gồm 16 người đi trên 4 ô tô (có cả mật thám cảm tình của ta) đến tận nơi can thiệp và bảo vệ cho gánh hát diễn xong mới trở về Sài Gòn.
Một điều khôn cùng thán phục về ý thức trách nhiệm của chị Năm Quế. Trước khi chương trình biểu diễn sắp bắt đầu (tại Rạch Giá), chị Năm Quế bị cảm nặng, trong khi vai diễn này không ai có thể thay thế được. Chị đã gượng dậy, cố biểu diễn. Sau khi hạ màn là lúc chị đuối sức, phải cho xe cấp cứu đưa về quê hương và chị đã trút hơi thở chung cuộc trong sự thương tiếc hết sức của gia đình, đồng nghiệp cùng bà con hàng xóm.
Tại thủ Đức, gánh hát bị chính quyền địch cấm trình diễn đêm đầu, nhưng với sự chống chọi đầy lý lẽ, thuyết phục, buộc chúng phải cho biểu diễn trong sự hoan hỉ chào đón của khán giả. Buổi diễn vừa xong, thấy tình hình bất ổn do lính và cò có ý định bao vây lục soát, tổ chức gánh hát đã ra lệnh cất giấu vơ giấy má, tài liệu bí ẩn.
Quả nhiên, một vài giờ sau bị chúng phong toả đòi lục soát. Đồng chí Ớt và toàn thể gánh hát chiến đấu không cho chúng lục soát. Hai đồng chí Hòe và Lưu bị chúng du học 165 bắt giải về bót cảnh sát, với lý do gánh hát Đồng Nữ Ban làm chánh trị, tuyên truyền, xách động quần chúng. # Phá quấy trật tự trị an.
Lúc này, toàn thể gánh hát dùng thế hợp pháp tranh đấu và nhờ nhóm trí thức tiến bộ can thiệp thả 2 đồng chí bị bắt nhưng không được. Cho nên tổ chức Đảng cho gánh hát tạm bợ ngưng hoạt động, các diễn viên phân tán đề phòng địch tiếp tục bắt giam.
Sau khi hợp nhất 3 tổ chức Đảng thành Đảng Cộng sản Việt Nam, các diễn viên, nhạc sĩ của gánh hát nối tham dự hoạt động cách mạng, nhiều đồng chí đã quả cảm hy sinh trên mặt trận cũng như trong nhà giam của đế quốc như: Đồng chí Trần Văn Giai, Trần Văn Trương, Trần Văn Hòe…
Tuy chỉ tồn tại và hoạt động biểu diễn trong một thời kì ngắn (năm 1927 - 1929), nhưng tập thể lãnh đạo và nhạc sĩ, diễn viên gánh hát Đồng Nữ Ban đã vượt mọi gian nguy để mang lời ca, tiếng hát phục vụ dân chúng, phục vụ cách mệnh, góp phần vào sự nghiệp đấu tranh phóng thích dân tộc trong những năm đầu thế kỷ XX.
Theo Ấp Bắc
|
0 comments Blogger 0 Facebook
Post a Comment